Grote Zaanse Erfgoedmarkt

Op zaterdag 1 september a.s. kunt u alweer de vierde editie van de Zaans Erfgoedmarkt bezoeken. De markt is in en om de Oostzijderkerk in Zaandam. Dit is de oudste kerk van Zaandam en is daarom vanuit historisch oogpunt een interessante locatie voor deze markt.

Wat de markt dit jaar mede zo bijzonder maakt is dat Historisch Zaandam zich aan het publiek zal presenteren: de laatst opgerichte historische vereniging van de Zaanstreek.  Nu hebben alle kernen van de Zaanstreek – van Jisp/Wormer tot en met Oostzaan – een vereniging die zich bezighoudt met de historie van hun gemeenschap, en het beschermen van hun Erfgoed.

De markt is te bezoeken vanaf 11.00 uur en sluit om 17.00 uur. De toegang is gratis maar wilt u graag de toren van de prachtige Oostzijderkerk beklimmen dan betaalt u daar 5,- voor.

Voor het volledige programma en de deelnemende organisaties klikt u hier.

Museum of Humanity

Bevrijdingsdag heeft bij Artzaanstad dit jaar een speciaal tintje: generaal b.d. Tom Middendorp, ruim vijf jaar Commandant der Strijdkrachten en daarmee de hoogste militair bij het ministerie van Defensie, komt voor de opening van de nieuwe expositie “Museum of Humanity” van documentair fotograaf Ruben Timman naar het Hembrugterrein. Artzaanstad nodigt u van harte uit om deze bijzondere opening bij te wonen!

Verpletterende indruk
Ruben Timman portretteerde talloze mensen in al hun eigenheid en kwetsbaarheid in veelal door oorlog of rampen getroffen gebieden in de hele wereld. De portretten tonen de mensheid in al zijn rauwheid, verdriet en uitzichtloosheid, maar tegelijkertijd laten zij schoonheid, waardigheid en hoop zien. Tijdens de expositie laat Ruben een selectie portretten zien die een verpletterende indruk op je zullen maken. De portretten worden bij Artzaanstad voor het eerst officieel geëxposeerd en zijn een voorproefje van het uiteindelijke “Museum of Humanity” dat Ruben graag wil realiseren. Lees hier meer over de expositie.

Live aan het werk
De expositie is te zien van 5 mei t/m 9 juni a.s. en is tevens geopend tijdens het Artzaanstad Event, de driedaagse kunstbeurs van Artzaanstad van 25 t/m 27 mei a.s. Ruben Timman is persoonlijk aanwezig bij de opening van de expositie om over zijn project te vertellen en werkt bovendien op zaterdag 26 mei live aan zijn project om de mensheid vast te leggen door bezoekers te portretteren. Lees hier meer over het evenement.

4 mei Joodse begraafplaats Zaandam

Programma dodenherdenking

vrijdag 4 mei 2018, 14.00 uur op de Joodse begraafplaats, Westzanerdijk 308-310 te Zaandam

  • Opening door Ruben D. Boas, voorzitter Joodse Gemeente Noord-Holland Noordwest
  • Gebed voor de slachtoffers van de Holocaust en korte toespraak door Rabbijn    Shmuel Spiero.  (Rabbijn licht de betekenis van de gebeden toe)
  • Toespraak  wethouder Rita Visscher.
  • Ter nagedachtenis aan de 171 Joodse Zaanse slachtoffers worden alle namen en leeftijden opgelezen uit het Herdenkingsboek, 

Rita Visscher, wethouder
Wim Blank Oud verzetstrijder
Onno Hoekmeijer Voorzitter 4 en 5 mei comite Zaanstad
Els Veenis Oud Voorzitter 4 en 5 mei comite Zaanstad
Familie Meijer
Afra Mandjes, lid 4 en 5 mei comité Zaanstad
Ruben Boas

       2 minuten stilte
       Gedicht Diana Meijer            

  • Jizkor, psalm 23 gebed en eventueel Kaddish door rabbijn Shmuel Spiero 
  • Bloemlegging.  
  • Afsluiting  door Ruben Boas,NB! Mannelijke aanwezigen wordt verzocht een hoofddeksel te dragen.

Gedichtenbundel

Het is best moeilijk om zoveel jaar na de Tweede Wereldoorlog kinderen van de basisschool te betrekken bij deze, voor heel veel mensen afschuwelijke periode uit het verleden. Gelukkig wordt er op veel basisscholen in de bovenbouw altijd nog aandacht aan geschonken.

Het 4 mei comité Koog en Zaandijk heeft via de leerkrachten de kinderen gevraagd om tekeningen of gedichten te maken over wat zij denken en voelen bij de gedachte aan oorlog.

Het is geweldig om te ervaren hoe de begrippen als: angst, geweld, pijn, verdriet, dood, onderduiken, honger, vrede en vrijheid in de gedichten en tekeningen aan de orde komen.

Omdat het voorgaande jaren een groot succes was, vonden wij het een goede reden om dit jaar weer een mooi boekje van te maken. Het is aan ons, ouders en leerkrachten, om de verbinding te maken met de wereld waarin we nu leven en waar vrede en veiligheid nog lang niet voor iedereen de dagelijkse praktijk is.

Om de bundel te bekijken klikt u hieronder!

Gedichtenbundel 2018

 

Herdenkingen Scholen Zaanstad

De jaarlijkse herdenkingen bij de in Zaanstad door de scholen geadopteerde oorlogs- en verzetsmonumenten staan weer voor de deur.  In principe zijn de meeste herdenkingen natuurlijk op 4 mei, maar voor de scholen is dat in verband met vakanties niet te realiseren. Zij willen hun bloemen leggen, gedichten voordragen en luisteren naar de toespraken van gemeentebestuurders op verschillende momenten in de week voorafgaand aan 4 mei.

Hier vindt u een overzicht van de herdenkingen.

Voor alle herdenkingen geldt dat belangstellenden en ouders welkom zijn. Bij de herdenkingen zijn ook andere organisaties uitgenodigd en spreekt een gemeentebestuurder.

Theater na de Dam – 4 mei 2018

Prachtige voorstelling na de Nationale Dodenherdenking

In het hele land zijn na de Nationale Dodenherdenking op 4 mei voorstellingen te zien. Ook het Zaantheater doet mee met Theater Na de Dam. In samenwerking met het 4 en 5 mei Comité Zaanstad is gekozen voor de voorstelling ‘De Tuinen van de Herinnering’ van Oostzaner René Groothof. De voorstelling begint om 21.00 uur en is geschikt voor iedereen vanaf 9 jaar. De koffie en thee vooraf wordt u aangeboden door het Comité 4 en 5 mei Zaanstad.

‘De Tuinen van de Herinnering’, naar het boek van Michel Quint, vertelt over twee broers in de Tweede Wereldoorlog. De tienjarige Michel schaamt zich dood voor zijn vader, die de eigenaardige gewoonte heeft om zich te verkleden als clown. Dan onthult de broer van zijn vader hem een familiegeheim. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn de broers, na het plegen van een verzetsdaad, in een leemput geworpen en overgeleverd aan de Duitse bewaker. Zij kregen te horen dat één van hen ‘s avonds zou worden geëxecuteerd. De gevangenen mochten zelf bepalen wie. Dit onaangename avontuur krijgt echter een onverwachte wending. De essentie van het leven wordt bloot gelegd met de dood in het vizier.

Wat als vriendschap en loyaliteit – belangrijk in het leven van een kind – onder druk komen te staan door angst en agressie? Welke keuze maak je dan? In ‘De Tuinen van de Herinnering’ reikt Michel Quint humor als wapen aan. Een pareltje van tederheid, lef en humor, gebracht door Oostzaner René Groothof. Het Parool: “Geen acteur kan met zo weinig middelen zoveel beelden oproepen als Groothof. Binnen de kortste keren weet hij een sfeer van intimiteit te creëren. Alsof hij op de rand van je bed zit te vertellen, alleen voor jou”.

Kaarten voor Theater na de Dam (12,50 / j 10 euro plus 3,50 euro voor pauzedrankje en garderobe) zijn te koop via www.zaantheater.nl.
De kaartverkoopbalie in het theater is van dinsdag tot en met vrijdag van 13.00 tot 17.00 uur geopend en bereikbaar via 075- 6 555 333. 

Open Joodse Huizen – Huizen van Verzet 2018

Sprekende herdenkingen op de plek waar de geschiedenis zich heeft afgespeeld

Op 28 april 2018 vindt in Zaanstad het dubbelprogramma Open Joodse Huizen – Huizen van Verzet plaats: kleinschalige bijeenkomsten om te herinneren en te herdenken. Het joodse leven van voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog en het verzet staan centraal. Op de plek waar de geschiedenis zich afspeelde vertellen huidige bewoners, getuigen, nazaten, oude en nieuwe buurtgenoten, kenners en belangstellenden persoonlijke verhalen over vervolging, verzet en bevrijding. Het programma wordt georganiseerd door het 4 en 5 mei Comité Zaanstad in samenwerking met de werkgroep OJHZ en het Joods Cultureel Kwartier Amsterdam. 

Belangrijk herdenkingsproject
Het project Open Joodse Huizen, dat ontstond in 2012 in Amsterdam, is uitgegroeid tot een belangrijk en herkenbaar herdenkingsproject in maar liefst 19 steden in Nederland. Het sluit aan bij de interesse van veel bewoners en buurtgenoten in de (voor- en naoorlogse) joodse geschiedenis van hun huis, straat of buurt. Iedereen is welkom om te luisteren, indrukken te delen en samen te herdenken.

De ruim 160 herdenkingen in het kader van Open Joodse Huizen – Huizen van Verzet 2018 vinden plaats in Amstelveen, Amsterdam, Appingedam, Deventer, Gouda, Groningen, Hoorn, Leiden, Maastricht, Santpoort-Zuid, Sneek, Steenwijk, Utrecht, Vught/Den Bosch, Wageningen, Winsum, Winschoten, Winterswijk en Zaanstad. Kijk voor de data (28 tot en met 6 mei) en programma’s op www.openjoodsehuizen.nl. De bijeenkomsten duren maximaal een uur en zijn gratis toegankelijk.

Uitgangspunt voor Open Joodse Huizen – Huizen van Verzet zijn de adressen en namen die vermeld staan op de website www.joodsmonument.nl, het digitale monument voor alle joden in Nederland die tijdens de holocaust zijn vermoord. 

Dubbelprogramma met een meerwaarde
2018 is het Jaar van Verzet en daarom bestaat de zevende editie van Open Joodse Huizen uit een dubbelprogramma met zowel joodse als verzetsverhalen. Joodse verhalen en verzetsgeschiedenissen raken elkaar vanzelfsprekend op allerlei manieren. Niet zelden is een verzetsverhaal óók een joods verhaal en andersom. Er waren joden betrokken bij het verzet en onderduik – op zichzelf al een daad van verzet – werd vaak mogelijk gemaakt door betrokkenheid van verzetsmensen. De verhalen van en over het verzet kunnen ons helpen omgaan met de vraagstukken van nu. Open Joodse Huizen – Huizen van Verzet is onderdeel van het Jaar van Verzet, een initiatief van het Vfonds en Platform WO2. 

Voor meer informatie zie www.openjoodsehuizen.nl

Een mooie samenwerking: ‘Voorwerpen en hun verhaal’

Ook in 2018 is er weer het Basisscholen project “Voorwerpen en hun verhaal” ter gelegenheid van de 4-5 mei herdenkingen.

In mei 2015 was het 70 jaar geleden dat Nederland in zijn geheel bevrijd werd. Daarmee kwam een eind aan de Tweede Wereld Oorlog in Nederland. Naar aanleiding daarvan heeft de Raad van Kerken Krommenie en Assendelft toen de samenwerking gezocht met het 4-5 mei Comité Krommenie, het Historisch Genootschap Crommenie  het Bureau Discriminatiezaken Zaanstreek Waterland en de Aircraft Recovery Groep 1940-1945.
Al deze partijen organiseerden een tentoonstelling rond “voorwerpen en hun verhaal”. Inwoners van Krommenie en Assendelft vertelden kinderen hun persoonlijke oorlogsverhalen op basis van voorwerpen uit de oorlogstijd.

Ook dit jaar organiseren wij dit evenement weer voor groep 7 en combi klassen van het basisonderwijs. Wanneer een school zich opgeeft voor een exclusief bezoek aan dit project wordt de klas uitgenodigd om bloemen te leggen bij de oorlogsmonumenten aan weerszijden van het voormalige Gemeentehuis in Krommenie. Daarna wordt in de naastliggende Nicolaaskerk het project voortgezet. Nadat er kleine groepjes zijn ingedeeld beginnen we met 5 rondleidingen/verhalen van 10 minuten langs de tentoongestelde voorwerpen. Deze rondleidingen worden meestal verzorgd door mensen met persoonlijke ervaringen, opgedaan tijdens de tweede wereldoorlog. Na een korte pauze is er vervolgens een collectief verhaal over de omgeving tijdens de oorlog en uitleg over de nabijgelegen oorlogsmonumenten.

Per ochtend ontvangen we aansluitend twee groepen.
Het project vindt plaats tussen 9 en 26 april a.s.

Het bezoek kan op school worden gecombineerd met de films van “Monumenten spreken” en wel met name die over de monumenten in de directe omgeving. De tentoonstelling sluit aan bij het venster De Tweede Wereldoorlog: Bezetting en Bevrijding uit de Canon van Nederland (www.entoen.nu/tweedewereldoorlog).

Scholen in Krommenie en Assendelft kunnen deelnemen aan dit project. Voor een persoonlijke toelichting kunt u mailen met wim.elbers@tiscali.nl.

Namens de deelnemende organisaties,

Wim Elbers

IN PREMIÈRE: Bankier van het verzet

OP DONDERDAG 8 MAART GAAT DE FILM ‘BANKIER VAN HET VERZET’ IN PREMIÈRE IN DE FABRIEK IN ZAANDAM.

Bankier van het verzet

Bankier van het verzet vertelt het waargebeurde verhaal van de Zaanse verzetsheld Walraven van Hall. Deze jonge bankier (gespeeld door Barry Atsma) verzint een manier om via een steunfonds voor weduwen geld door te sluizen naar het verzet. Wanneer de ondergrondse organisaties meer geld verlangen, bedenkt Van Hall een ingenieus plan om de Nederlandse Bank te beroven van miljoenen guldens. Deze levensgevaarlijke operatie zou de boeken ingaan als de grootste bankroof uit de Nederlandse geschiedenis.
Dit indrukwekkende oorlogsdrama van eigen bodem is geregisseerd door Joram Lürsen. Hij won eerder een Gouden Kalf voor zijn hartverwarmende romantische komedie Alles is liefde.

 
Regisseur Joram Lürsen zal donderdag 8 maart aanwezig zijn bij de voorstelling van zijn Bankier van het verzet voor een Q&A met het publiek. Reserveren wordt aangeraden!

Een film van Joram Lürsen | Nederland, 2018, 123 minuten
Met: Jacob Derwig, Barry Atsma, Pierre Bokma

Te zien op donderdag 8 maart, 20.15 uur en nog enkele dagen daarna.
Zie hiervoor de speellijst van De Fabriek, Zaandam.

Februaristaking herdacht

Vanmorgen werd in de ijzige maar zonnige kou de Februaristaking herdacht. Een kleine delegatie van het 4 en 5 mei comité was daarbij aanwezig en heeft bloemen gelegd bij het monument.

Verslaggevers van De Orkaan schreven erover en maakten een mooie reportage. Ook publiceerden zij de toespraak die Jan Hamming hield in zijn geheel. KLIK HIER!