Documentaire Stemmen van Naoorlogse Generaties 11 augustus14.20 uur

Eenmalige vertoning van de documentaire Stemmen van Naoorlogse Generaties in het kader van de Nationale Herdenking 15 augustus 1945. Op 15 augustus staan we stil bij het einde van de Tweede Wereldoorlog voor het Koninkrijk der Nederlanden en herdenken we alle slachtoffers van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van Nederlands-Indië.

De documentaire Stemmen van Naoorlogse Generaties geeft geeft aan de hand van interviews een stem aan naoorlogse generaties, die roots hebben in voormalig Nederlands-Indië. Hij laat op een verhelderende en beeldende manier zien hoe het verleden impact kan hebben op en hoe oorlog en koloniaal verleden doorwerken in het heden. Stemmen die doorklinken in literatuur, voordrachten en andere kunstuitingen. Diverse aspecten van de Indische koloniale invloeden, twee oorlogen, de migratie en de opvang in Nederland komen aan bod.

https://www.de-fabriek.nl/films/1682-nationale+herdenking+15+augustus+1945+stemmen+van+naoorlogse+generaties.html

Filmtheater De Fabriek
Tijden & tickets
Zondag 11 augustus
14:20 Special

Nieuw bestuurslid

Woensdag 5 juni hebben Timna, Herman en Rina een gesprek gehad met Roland van Braam. Roland heeft aangegeven wat te willen betekenen voor het bestuur van het 4 en 5 mei Comite Zaanstad. Na een oriënterend gesprek  heeft Roland aangegeven graag mee te willen denken en werken aan de doelstellingen van het comité. Roland vindt het een eer om deel te mogen uitmaken van ons comité. We zijn heel blij met de versterking en heten Roland van harte welkom in ons midden.

Rina, Timna en Herman

 

Mooie bijeenkomst in Lambert Melisz Westzaan

Op dinsdag 23 april waren er 14 leerlingen te gast in Lambert Melisz. Het doel van hun bezoek was een verhaal horen over de Tweede Wereldoorlog en in gesprek gaan met de aanwezige senioren. De leerlingen waren zowel van het Wij-land als de Kroosduiker. De 13 aanwezige senioren hadden allen nog de oorlog meegemaakt en zijn tussen de 85 en 94 jaar oud. De bijeenkomst startte met een presentatie van Hans van den Pol en hoe het toeging in de oorlog. Daarna de film van Monumenten Spreken over Hannie Schaft. De films van Monumenten Spreken zijn terug te vinden op de website van 4 en 5 mei Zaanstad.

Na de film kwamen de vragen los. Wat deed je nou de hele dag tijdens de oorlog. Het maakt dan uit of je als joods kind ondergedoken zat of niet. De joodse kinderen konden niet naar school en op straat spelen was erg riskant. De aanwezige senioren waren allemaal kind in de oorlog en die mochten wel naar school en buiten spelen. Hoe kwam je aan eten? Je vroeg eten bij boeren uit de buurt of je ging naar de gaarkeuken. Als kind schraapte je met je vinger de wand van de pan af want honger was er vooral die laatste winter overal. Hoe heb je de oorlog ervaren? Voor de kinderen in de oorlog was het soms meer een avontuur dan dat het eng was. Als afsluiting konden de leerlingen nog kijken naar de bonnen die er tijdens en na de oorlog waren om aan voedsel of kleding te komen. Ook waren er nog boekjes van de bevrijding in te zien.

Een mooie bijeenkomst om indrukken en ervaringen uit te wisselen. Volgend jaar weer!

4 mei commissie Westzaan

 

   

De Vonk Diepte-interview met Anja Geraschenko

#12 De Vonk Diepte-interview met Anja Geraschenko op 3 juni 2024 in Café Fabriek om 20 uur: “Als wij bang zijn, dan zijn wij verloren”.

Op 3 juni interviewt De Vonk Anja Gerashchenko, voormalig burgemeester in Oekraïne, over de oorlog daar. Gezien de laatste ontwikkelingen in de Donbasregio wordt het interview nog actueler dan we vooraf hadden gedacht. Familieleden van Anja wonen nog in en rond Charkiv en zijn niet van plan om te vertrekken. En dat terwijl het Russiche leger weer in opmars is naar Charkiv, een aantal dorpen ervoor al heeft veroverd en daar een permanente bufferzone wil creëren vanwaar ze mogelijk Charkiv gaan bestoken.

 

Dat leidt tot vragen als:

Hoe dringt de oorlog door in de haarvaten van je familie, je vrienden en jouzelf als je land in oorlog is?

Waarom bleven Anja’s ouders twee jaar geleden én nu weer opnieuw vlakbij Charkiv wonen in de wetenschap dat het vijandige leger nadert?

En wat zeg je tegen je broer of tegen je zoon als ze besluiten om naar het front te gaan?

 

Aan de hand van gebeurtenissen die Anja’s familie maar ook zij zelf heeft meegemaakt toen ze onlangs in Oekraïne was, gaan we dieper in op deze vragen tijdens een extra lang interview met Anja Gerashchenko. Want achter elk antwoord duiken nieuwe vragen op waarbij we zullen onderzoeken hoe persoonlijke beleving van de oorlog zich verhoudt tot het dagelijks leven in oorlogsgebied, maar ook hoe kwetsbaar vrede is in een democratie en hoe kwetsbaar democratie is in tijden van oorlog.

 

De samenvatting van Anja in het voorgesprek: “Het is niet zo simpel”

Vragen aan Anja: na het interview is er gelegenheid tot vragen vanuit de zaal

Anja Gerashchenko is voormalig burgemeester in Oekraïne. Zij kwam  in 2019 naar Nederland en werkt inmiddels als relatiemanager bij de gemeente Zaanstad. Anja helpt vluchtelingen en legt hen uit hoe zaken geregeld worden in Nederland. Zij is eerder geïnterviewd door locale en nationale media en gaf op 5 mei 2022 in de Bullekerk een lezing in het kader van bevrijdingsdag.

Maandagavond 3 juni 2024

Inloop vanaf 19:30 uur
programma 20:00 uur
Entree gratis

Café Fabriek

Jan Sijbrandsteeg 12
1502 BA
Zaandam

Vrijheidsbrunch 5 mei 2024

In samenwerking met het 4 en 5 mei Comite Zaanstad organiseerden Niels Busch en Ceciel Kockelmans van de Bullekerk, voor de derde maal een Vrijheidsmaaltijd. Er was gekozen om het tussen de middag te doen, vandaar dat het een Vrijheidsbrunch werd. Ruim 50 Zaankanters meldden zich er voor aan. Na het welkomstwoord door Herman van Kordenoordt en een korte toespraak van burgemeester Jan Hamming, werd de zeer goed verzorgde lunch genuttigd. Tijdens het eten werden er overal interessante en geanimeerde gesprekken gevoerd, over vrede, vrijheid en de spanningen in de wereld.

Herman van Kordenoordt

Voorstellingen en bijeenkomsten rond 4 mei 2024

Theater na de Dam

Op diverse plaatsen in Zaanstad wordt er Theater na de Dam georganiseerd of voorstellingen gespeeld in relatie met de Tweede Wereldoorlog. Voor meer informatie of tickets kunt u op de genoemde websites terecht.

Filmtheater de Fabriek zaterdag 4 mei om 20.50 uur.

In de documentaire Bewariërs worden drie verhalen verteld over de tijdens Tweede Wereldoorlog in bewaring gegeven bezittingen, hun Joodse eigenaren én de bewaarders ervan. Bezittingen die vaak na de oorlog niet meer werden teruggegeven, tegen de achtergrond van een naoorlogs klimaat van antisemitisme en ingewikkelde bureaucratie die rechtsherstel bemoeilijkte. Bewariërs behandelt het gat in het collectieve Nederlandse geheugen dat zelfs na bijna 80 jaar nog steeds niet is gevuld.

De Fabriek | Filmoverzicht (de-fabriek.nl)

Het Zaantheater op 4 mei om 21 uur.

Op de avond van de Nationale Dodenherdenking kun je in het kader van Theater na de Dam terecht in de foyer van het Zaantheater voor een bijzondere vertelling. Schrijver, acteur en (theater)programmamaker Debby Petter neemt de bezoekers mee in een vertelling over oorlog, hoop en vrede. In een intieme setting vertelt ze (persoonlijke) verhalen en gedichten, die muzikaal ondersteund worden door Emma Finkers op harp.

Theater na de Dam | Zaantheater

 

Zuidervermaning Westzaan van Theatermijn 4 mei om 21 uur en 5 mei om 14 uur.

Jongeren van theaterschool Theatermijn uit Zaandam verdiepten zich onder leiding van theatermaker Imme Scheffer in de geschiedenis van Zaandam ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met Mieke & Mijntje over hoe het was jong te zijn in oorlogstijd. Mieke, net na de oorlog geboren en Mijntje net erin. Twee verschillende belevingen van de oorlog, hoe komt dat overeen en vooral ook de vraag hoe verschilt het? De gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling.

https://www.theatermijn.nl/agenda/theater-na-de-dam-2024

 

‘t  Reghthuys in Westzaan op 3 mei om 20 uur.

De Poppenspeler van Warschau

Hoe doe je het goede als je wordt omgeven door het kwaad? Deze vraag staat centraal in de indrukwekkende voorstelling De poppenspeler van Warschau.

De Duitsers vallen Polen binnen en de Tweede Wereldoorlog begint. De veertienjarige Joodse jongen Mika probeert te overleven in het getto van Warschau. Als zijn grootvader op straat wordt doodgeschoten erft hij diens jas en vindt daarin enkele handpoppen. Als poppenspeler vrolijkt hij zijn wanhopige familieleden, buren en zieke kinderen op. Tot een Duitse soldaat hem staande houdt en hij gedwongen wordt een geheim leven te leiden. Tot op een dag het getto wordt ontruimd….

De Poppenspeler van Warschau – ’t Reghthuys Westzaan

 

De Bullekerk Zaandam

Ook dit jaar staan we weer stil bij Dodenherdenking en Bevrijdingsdag. Op zaterdag 4 mei houden wij om 20.00 uur twee minuten stilte, waarna de taptoe geblazen wordt vanaf de toren van de Bullekerk.

Theater Na de Dam met The Forces Sweethearts 
Zaterdag 4 mei – 20.30 uur

Zangtrio The Forces Sweethearts brengt direct ná dodenherdenking een programma dat gaat over de Bevrijding. Het trio zingt de meest swingende en nostalgische hits van onderen anderen Vera Lynn, Doris Day, Marilyn Monroe, Judy Garland en natuurlijk The Andrews Sisters.

Vrijheidsbrunch
Zondag 5 mei – 12.30 uur

De Bullekerk en 4 en 5 mei Comité Zaanstad organiseren op zondag 5 mei een vrijheidsbrunch. Schuif aan aan tafel waar wij praten over wat oorlog met mensen doet en de noodzakelijkheid van vrede.

Dodenherdenking en Bevrijdingsdag (mailchi.mp)

Herdenkingen

Op 3 en 4 mei worden er in Zaanstad diverse herdenkingen georganiseerd. Alle herdenkingen zijn te bezoeken. Uw aanwezigheid wordt op prijs gesteld. Op 3 mei is de herdenking op de Joodse Begraafplaats om 14 uur. Het programma vindt u via:

Programma 3 mei Joodse Begraafplaats 2024 – 4 en 5 mei Comité Zaanstad (4en5meizaanstad.nl)

Op 4 mei zijn er op verschillende plekken herdenkingen. U vindt de programma’s op onze website:

Herdenken – 4 en 5 mei Comité Zaanstad (4en5meizaanstad.nl)

Uitnodiging onthulling struikelstenen 3 mei 2024

Zaandijk, april 2024

 

Betreft:  Onthulling van de vier laatste struikelstenen voor Zaanse Joden die in de Tweede Wereldoorlog werden weggevoerd en vermoord.

Op 3 mei 2024  aanstaande worden in Zaandam vier struikelstenen onthuld. Tijdens een korte ceremonie worden de namen en levensgeschiedenissen voorgelezen van de mensen voor wie een steen onthuld wordt. Daarna kan, na een ogenblik stilte, een steentje – bloemen worden nooit gelegd op Joodse ‘graven’ – bij de struikelstenen worden gelegd.

U bent van harte uitgenodigd daarbij aanwezig te zijn.

In Zaanstad zijn inmiddels al 173 struikelstenen geplaatst.

Van de bijna driehonderd Joden die begin 1942 woonden in het gebied dat nu Zaanstad is, stierven 177 personen een voortijdige dood, vrijwel allen in Auschwitz of Sobibor. Van hen heeft het merendeel geen graf. Een mens is pas vergeten als zijn/haar naam vergeten is. Met de struikelstenen worden de namen van alle omgekomen Zaanse Joden zichtbaar gemaakt. Daarmee ontstaat een gebroken namenlint door de stad: een monument dat de herinnering aan hen levend houdt.

Met het onthullen van deze vier struikelstenen is voor alle 177 in de Holocaust omgekomen Zaanse Joden een struikelsteen geplaatst.

De struikelstenen worden gemaakt door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Het door hem opgezette project loopt al vanaf 1994. Sindsdien legde hij verspreid over Europa tienduizenden Stolpersteine, zoals de struikelstenen in het Duits heten. Demnig heeft ze zo genoemd, omdat je er over struikelt in je hoofd en je hart, en je moet buigen om de tekst op de stenen te kunnen lezen. Passanten worden als het ware uitgenodigd om even stil te staan bij de aangeboden informatie.

Op de gedenktekens (10 x 10 cm.) worden, in een messing plaatje, onder meer de naam, geboortejaar en overlijdensdatum van het slachtoffer aangebracht. De struikelstenen krijgen vervolgens een plek in het trottoir bij de voormalige woningen van de slachtoffers.

De onthullingen vinden plaats op:

Vrijdag 3 mei 2024

om 9.45  uur: Hovenierstraat 26

Twee stenen voor Heinz Jakoby (1907-1942) en Rückla Jakoby-Schiffmann (1911-1942)

om 10.30 uur: Rozengracht 10-12, voorheen Czarinastraat 4a, links van westelijke ingang Rozenhof

Twee stenen voor Nathan David-Peereboom (1866-1943) en  Saartje Peereboom-van Thijn

(1868-1943)

De realisatie van het project Struikelstenen is mogelijk gemaakt door bijdragen van vele particulieren, bedrijven en onder andere de volgende fondsen:

Honig Laan Fonds, Associatie Uitvaartfonds, Bredenhofstichting, P.M. Duyvis fonds, Jacob Stinsfonds, Gerrit Blaauwfonds, De Rooie Cent, Arie Lemsfonds.

Namens de organisatie: Leonore Olde-Verburg

 

 

Open Joodse Huizen bij Pipoos Gedempte Gracht

Wanneer je de winkel Pipoos op Gedempte Gracht 16 in Zaandam bezoekt zou je niet denken dat zich daar een tragische geschiedenis heeft afgespeeld. Tot je voor de winkel staat en naar beneden kijkt, en de vier struikelstenen ziet die daar zijn geplaatst ter herdenking van de familie Vet. Zij hadden tussen 1900 en 1943 een zilverwinkel op precies die plek en hebben in de woning erboven ondergedoken gezeten in de Tweede Wereldoorlog. De struikelstenen verraden dat de familie Vet het niet heeft overleefd, allen stierven zij in concentratiekampen Auschwitz en Sobibor.

Zaterdag 20 april 2024 van 10:00-11:00 en van 11:30 tot 12:30 wordt het bijzondere en tragische verhaal van de familie Vet op deze plek verteld door Jeanne van Ammers en Arno Bruitsman, die hier eerder een boek over schreven.

Op de foto: Marc en Lottie van de werkgroep Open Joodse Huizen, zij zijn deze dag gastheer en -dame en nodigen geïnteresseerden uit om op deze plek te komen luisteren naar het verhaal van de familie Vet.

Let op: het aantal zitplaatsen binnen is zeer beperkt.
Bij mooi weer nemen we buiten op de trap plaats.