Herdenking Februaristaking op 26 februari om 10.00 uur

Op dinsdag 25 februari 1941 begon het enige massale openlijke protest tegen de jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Februaristaking verraste de Duitsers en leidde tot een verzetsgeest in de onze regio.

Staakt! Staakt! Staakt!!!
De Amsterdamse CPNers Willem Kraan en Piet Nak worden gezien als de initiators van een staking die spontaan en snel om zich heen greep. Op de vroege morgen van 25 februari 1941 begon de staking. De Amsterdamse trams reden bijna niet meer en leden van de Communistische Partij Nederland (CPN) deelden het manifest ‘Staakt! Staakt! Staakt!!!’ uit. Het breidde zich uit als een olievlek en ’s middags was de staking in de hoofdstad al massaal. Er ontstond een opstand die voor het eerst de ware aard van de bezetter onthulde en een verzetsgeest ontvlamde bij de Amsterdammers en de Zaankanters.

Staking in de Zaanstreek
Op woensdag 26 februari sloeg de vonk vanuit de hoofdstad over op de Zaanstreek. Amsterdamse werknemers van Zaanse bedrijven en plaatselijke leden van de CPN mobiliseerden hun collega’s. Bijzonder was dat de staking breed werd gedragen. Zowel arbeiders als werkgevers van bijna alle gezindten sloten zich aan. Uiteindelijk sloeg de bezetter de staking neer. In Amsterdam vielen negen doden. In de Zaanstreek één. Amsterdam en Zaandam moesten hoge boetes betalen en het kostte burgemeester In ’t Veld uiteindelijk zijn baan. Een aantal kopstukken van de CPN werd opgepakt en later gefusilleerd.

Herdenking 2013
Op dinsdagmorgen 26 februari 2013 kondigt burgemeester Faber van Zaanstad om 10.00 uur een minuut stilte aan. Daarna leggen verschillende organisaties en personen bloemen bij het herdenkingsmonument op de Wilhelminabrug tegenover het Zaantheater. Het monument ‘Staakt! Staakt! Staakt!!!’ is gemaakt door de verzetsstrijder en beeldend kunstenaar Truus Menger-Oversteeg. Voorafgaand aan de herdenking luidt de klankschaal van het Mensenrechtenmonument. Na de herdenking spreekt burgemeester Tange van Wormerveer in het Zaantheater en is er een documentaire Van Monumenten Spreken te zien over de Februaristaking in de Zaanstreek.

Onthulling gedenksteen
Na de de herdenking van de Februaristaking 1941 onthult burgemeester Faber om 11.45 uur een gedenksteen bij de voormalige synagoge van Zaandam op de Gedempte Gracht 40. De gedenksteen is een initiatief van Bureau Discriminatiezaken en de Nederlands Israëlitische gemeente Zaanstreek. Het is een herinnering aan de Zaandamse dichter Jacob Israël de Haan. Zijn vader was voorzanger in de synagoge aan de Gedempte Gracht.