Dirk Kleiman
Dirk Kleiman werd geboren op 20-01-1886 in Koog aan de Zaan en hij is omgekomen in een tuchthuis te Waldheim op 15-03-1945, 59 jaar oud.
Dirk Kleiman en Hans Fuykschot vervalsten papieren bij Kleiman Litho Zaanlandia in Zaandijk. Dirk Kleiman Hz, fabrikant, steendrukker, drukkerspatroon, lid van de ARP en de gereformeerde kerk, verzetsstrijder, lid van de groep Kleiman die voor de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers LO-Wormerveer werkte, eigenaar van de drukkerij Litho-Zaanlandia in Zaandijk.
De Zaanse verzetsstrijders Kleiman en Brasser hielden zich vanaf het eerste uur bezig met vervalsen en stonden in contact met de Amsterdamse kunstenaars Gerrit Jan van der Veen, Willem Arondéus en drukker Frans Duwaer. Kleiman leverde de clichés voor de vroegere kop van Trouw, de bekende kop met de afbeelding van Koningin Wilhelmina.
Om aan gegevens te komen werden in zwembaden, kleedkamers en andere gelegenheden veel persoonsbewijzen gestolen. Schaalvergroting van het vervalsen was nodig toen duidelijk werd dat de Duitsers jacht maakten op joodse burgers en mannen voor de Arbeitseinsatz. Dirk Kleiman werkte samen met zijn buurman Piet Vink, directeur van clichéfabriek De Boer en Vink in Zaandijk. Hans Fuykschot, die als etser bij De Boer en Vink werkte, hielp mee.
Voorjaar 1943 stelde Kleiman 5.000 valse bruine Ausweise samen, een papier met een bruine rand voor personen die door het arbeidsbureau waren vrijgesteld van tewerkstelling in Duitsland. De Ausweise werden geleverd aan verscheidene verzetsgroepen. Wellicht zou uit de samenwerking met de Persoonsbewijzencentrale (PBC) een verzetsorganisatie zijn ontstaan zoals LO als Kleiman op 1 oktober 1943 niet met een aantal van zijn afnemers en medewerkers was gearresteerd. Door verraad. De betrokken ambtenaar Hoogenboom Bruin Slot had bij arrestatie een lijst met namen in zijn tas, waaronder die van Gerrit Cornelis Huig, Kleiman en Hans Fuykschot.
Na zijn arrestatie ging Kleiman naar de gevangenis aan de Weteringschans vanwaar hij op 28 januari 1944 werd overgebracht naar het concentratiekamp in Vught. Op 9 mei van datzelfde jaar wordt hij veroordeeld tot 8 jaar tuchthuis. Via de tuchthuizen Reihnbach en Siegburg belandt Kleiman op 31 mei 1944 in Waldheim. Dirk overlijdt op 15 maart 1945 en wordt begraven op Waldfriedhof Alberthohe graf 2 , nr 117
Alle anderen werd ook een tuchthuisstraf opgelegd: Klaas Versnel tot acht jaar, Piet Vink en Hans Fuykschot tot vijf jaar en Gerrit Huig tot twee jaar. Fuykschot en Kleiman overleefden hun verblijf in de Duitse tuchthuizen niet.
Over de doodsoorzaak van Kleiman is uit betrouwbare bron vernomen dat er sprake was van actieve euthanasie door een SS arts op de zieke Dirk Kleiman. Of dat via een drankje of een injectie is geschiedt is vooralsnog niet geheel duidelijk. Twee maanden na zijn dood overlijdt zijn vrouw Grietje Kleiman -Van Omme aan de gevolgen van kanker.
Zijn naam staat ook op het familiegraf op het kerkhof van Zaandijk.
Dirk was een dapper man. Nooit heeft hij in de ellende van gevangenschap zijn daden betreurd. Aan vrouw en kinderen schreef hij: “Ik heb altijd geweten, wat ik riskeerde. Maar ik moest dit doen. Nu is het gekomen, wat mij boven het hoofd hing. Daarom mag ik nu niet treuren. En daarom mogen jullie het ook niet doen”.
Wilt u meer weten over Dirk Kleiman? Neem dan contact op met Erik Schaap, hij heeft nog meer informatie beschikbaar.
