Onderzoek aanpak rechtsherstel Joodse eigenaren onroerend goed
Op 11 mei j.l. was er een publieksbijeenkomst in de raadszaal van het stadhuis in Zaandam. Naast de commissie zelf en wethouder Natasja Groothuismink, waren er 15 geïnteresseerden aanwezig.
Aan de bijeenkomst ging dit persbericht vooraf:
Het Gemeentearchief Zaanstad heeft in 2020 onderzoek gedaan naar de aankopen van onroerend goed die door Zaandam en Zaandijk zijn gedaan tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Duitse bezetter verplichtte in 1941 alle Joodse inwoners van Nederland om hun onroerend goed (zowel huizen als grond) aan te melden, met als doel die vervolgens door te verkopen. Ook in de voormalige Zaangemeenten zijn huizen van Joodse eigenaren doorverkocht. Het gaat, voor zover nu achterhaald kon worden, om 52 panden in Koog aan de Zaan, Zaandam en Zaandijk. De meeste panden werden gekocht door particulieren, maar de gemeenten Zaandam en Zaandijk kochten zelf ook panden op. Het onderzoek van het Gemeentearchief richtte zich op de aankopen die gedaan zijn. Er is ook gekeken naar de wijze waarop na de oorlog geprobeerd is tot rechtsherstel van de (erfgenamen van) Joodse eigenaren te komen. Hieruit bleek dat er met vrijwel alle betrokkenen een regeling is getroffen. Het college van B&W van Zaanstad heeft de Radboud Universiteit gevraagd om de uitkomsten van het onderzoek te toetsen. Dit onderzoek gaat op woensdagavond 11 mei van start met een openbare bijeenkomst in de raadszaal van het stadhuis. Tijdens deze bijeenkomst zullen de onderzoekers van de Radboud Universiteit de aanpak van hun onderzoek toelichten. Iedereen is van harte welkom om naar deze bijeenkomst te komen.
Een beknopt verslag van de bijeenkomst door Dick van de Geer, lid van de begeleidingscommissie namens het 4 en 5 mei comité Zaanstad:
Frans Hoving (gemeentearchivaris Zaanstad) lichtte in zijn inleiding de uitkomsten van het onderzoek van het gemeentearchief uit 2020 toe. Een gedegen onderzoek waar dhr. Wim van Meurs later zijn waardering over uitsprak. Vervolgens presenteerde Prof. Dr. Wim van Meurs (leider van het onderzoeksteam van de Radboud Universiteit dat uit 4 personen bestaat) de onderzoeksopzet en aanpak. Het team verwacht na de presentatie van een tussenrapport en de bevindingen door de begeleidingscommissie, het eindrapport tegen het einde van de zomer te kunnen presenteren.
Het team zal zich met name richten op dossieronderzoek en verwelkomt informatie vanuit de Zaanse gemeenschap. Van uit onze commissie en het publiek werden enkele vragen gesteld en suggesties gegeven.
Bij het tussenrapport valt er inhoudelijk meer te melden.
Oproep voor het delen van informatie
De onderzoekers en de gemeente Zaanstad roepen mensen op die informatie hebben over onteigend Joods bezit en het (al dan niet) toegekende rechtsherstel zich te melden. Ook zijn de onderzoekers benieuwd naar verhalen en voorbeelden over de bemoeienis van de gemeente, of gemeentelijke diensten, met onteigend Joods onroerend goed. Als u meer informatie heeft, komen zij graag in contact met u.
U kunt contact opnemen met het onderzoeksteam via gemeentearchief@zaanstad.nl
