Lammert Bax, slachtoffer van de Razzia Beverwijk.

Op 16 april 1944 opgepakt in Beverwijk en op 26 maart 1945 overleden in Nordhausen (Buchenwald).

Als reactie op het doodschieten door het verzet van een drietal N.S.B.’ers op 6, 13 en 14 april 1944 besloot de Duitse bezettingsmacht een Razzia te houden in Beverwijk en Velsen-Noord met als doel 500 jonge mannen in de leeftijd van 18 jaar tot en met 25 jaar te gijzelen in kamp Amersfoort totdat de dader van deze moorden zich gemeld had. Het werden er 486 van wie velen nooit terugkwamen.
Op Zondagmorgen 16 april 1944 trok een groot aantal Duitse soldaten Beverwijk en Velsen-Noord in en sloot systematisch straten af. Men ging van huis tot huis om jongens op te pakken. Met harde hand werden zij verzameld in bioscoop “de Pont” in het voormalige hotel de Prins bij de pont in Velsen-Noord. Via station Beverwijk werden zij vervoerd naar het Polizeiliches Durchgang Lager Amersfoort. (PDA) In dit kamp hadden zij de status van gijzelaar. Tussen 16 april 1944 en 11 augustus 1944 zijn 155 jongens vrijgelaten. Op 28 juni 1944 werden de gevangenen uit Beverwijk geselecteerd voor transport naar Duitsland. Dat transport vond plaats in de nacht van 6 op 7 juli 1944. Enkele dagen voor deze transportdatum werden zij alsnog kaalgeknipt.  Op 7 Juli om 02:30 stonden ongeveer 650 gevangenen in rijen van 4 aangetreden voor transport op de appelplaats. Om 04:30 vertrok de trein van station Amersfoort richting Duitsland. Via Hengelo, Bentheim, Braunschweig en Halle naar Schkopau. Vandaar werd hij naar andere kampen in de buurt vervoerd, w.o. Buchenwald, Mittelbau-Dora, waar hij werkte aan gangen graven en tenslotte Nordhausen waar hij overleed.

Lammert Bax werd geboren op 17 november 1920 in Assendelft. Hij woonde toen aan de Zeedijk 3. Toen hij opgepakt werd op zondag 16 april in Beverwijk was hij net op bezoek bij zijn verloofde in de Thomas Wijckstraat 14 en zij waren die zondagmorgen van plan naar de kerk te gaan. Hij werd genoteerd als landbouwer en kreeg nr 914 in kamp Amersfoort.

In een beschrijving van het kampleven in Amersfoort staat:

‘Het was Lammert Bax uit Assendelft die eertijds op het pad tussen de barakken van het Kamp Amersfoort iedere avond bijbel lezingen gehouden heeft met een kort gebed ter afsluiting. Dit deed hij tot het uiteindelijke verbod van de SS’.
In het boek “Aanslag en Represaille” van H.R. Reinders die opgepakt is bij de Razzia in Bedum staat over het kamp Schkopau : ‘De jongens moeten om het kamp een prikkeldraad- versperring maken. Ze worden weer opgesloten en de moed zakt langzamerhand weer in de schoenen. Een onzer is handig en weet, nog juist voor de prikkeldraadmuur geheel en al afgegrendeld is, een geslaagde ontsnappingspoging te ondernemen. We hopen dat hij het redt, al lijkt het  onbegonnen werk om hier, in het hartje van het Moffenland, ongezien en ongemerkt de vaderlandse grens te bereiken en te overschrijden. Vermoedelijk is dit Lammert Bax uit Buitenhuizen geweest. Er is nog een brief van hem uit Buchenwald ontvangen, maar daarna is niets meer van hem vernomen.’ De ontsnapping heeft volgens het mededelingenblad van ex politieke gevangenen “Appel” plaatsgevonden op 15 juli 1944. Lammert is opgepakt en uiteindelijk in Buchenwald terechtgekomen. Zijn ouders ontvingen van hem een laatste bericht op 20 augustus 1944, verzonden vanuit Sangerhausen in Thuringen, een buitenkamp van Mittelbau-Dora.