Monument-westzijde-zaandam-hannieschaft

Hannie Schaft, ‘het meisje met het rode haar’
Hannie Schaft is zonder twijfel een van de bekendste verzetsstrijdsters uit de Tweede Wereldoorlog. De ‘koeriersters’, waar Hannie Schaft er ook een van was, deden vaak het gevaarlijkste werk. Zij vervoerden op de fiets vaak wapens, illegale kranten of documenten. Als de Duitsers of collaborerende Nederlanders je op zo’n moment op straat snapten, was je er gloeiend bij.

De aanslag op de Nederlandse politieman Ragut

Hannie Schaft en haar medeverzetsstrijder Jan Bonekamp hadden op 21 juni 1944 een gevaarlijke opdracht in Zaandam. Ze moesten politieman Ragut van de Duitse Sicherheitsdienst uitschakelen. Ragut had namelijk al veel mensen bij de Duitsers aangegeven en veroorzaakte daar veel slachtoffers mee. Nadat Ragut al herhaaldelijk door het verzet was gewaarschuwd gaf verzetscommandant Jan Brasser, alias Witte Ko, Hannie Schaft en Jan Bonekamp de opdracht om Ragut te liquideren.

In de Westzijde fietsten Hannie en Jan ter hoogte van de Botenmakersstraat de verrader tegemoet. Na een schot van Hannie viel Ragut gewond van zijn fiets. Jan Bonekamp ging op Ragut af en schoot hem dood. De ‘foute’ politiecommandant zag nog kans om Jan Bonekamp met een kogel te raken. De verzetsstrijder uit IJmuiden kwam in handen van de politie en stierf ’s avonds in Duitse handen. Hannie Schaft kon gelukkig ontsnappen.

Uiteindelijk wisten de nazi’s ook Hannie Schaft op te sporen en arresteerde haar op 21 maart 1945. Drie weken voor het einde van de oorlog werd ze op 17 april uit haar cel gehaald en in de duinen bij Overveen gefusilleerd. Ze werd 23 jaar. Hannie is begraven op de Erebegraafplaats in Bloemendaal als enige vrouw! Hannie woonde in Haarlem.

Een gezamenlijk monument voor Hannie en Jan

Aanvankelijk werd voor deze verzetsactie op de bewuste plek alleen een monument ter herinnering aan Jan Bonekamp neergezet. Later kwam op initiatief van Vrienden Verzet 1940-1945 de gedenksteen voor Hannie Schaft tegen die van Jan Bonekamp te staan. De stichting Hoekmanfonds verzorgde de financien voor realisatie van dit dubbelmonument.

De voormalige Hannie Schaftschool adopteerde in 1985 de gedenksteen voor de twee jonge verzetsstrijders. Elk jaar, ter gelegenheid van de Internationale Vrouwendag op 8 maart, op 4 mei en op de verjaardag van Hannie op 16 september, leggen leerlingen van deze school er bloemen.

Jan Bonekamp werd 30 jaar, hij was verzetsman en stakingsleider bij Hoogovens. Jan was getrouwd en had een dochter. Hij ligt begraven op de Westerbegraafplaats in IJmuiden, zijn woonplaats, in een familiegraf.

Op de afbeelding staat links het monument voor Hannie Schaft, rechts dat voor Jan Bonekamp.

Bekijk hier de documentaire die Monumeneten Spreken maakte naar aanleiding van dit monument.