Staakt!!! Staakt!!! Staakt!!!
Dat was de oproep die verzetsmensen op 25 februari 1941 in Amsterdam verspreidden. Ze hoorden namelijk dat de Duitse bezetter enkele honderden joodse mannen uit de Amsterdamse binnenstad had samengedreven. Zij zouden op transport worden geplaatst voor deportatie naar Duitse vernietigingskampen. Deze oproep vond breed gehoor. In de hoofdstad legden stakers bij veel bedrijven massaal het werk neer.

Februaristaking in de Zaanstreek

Ook in de Zaanstreek gingen diezelfde dag al enkele bedrijven plat. Een dag later, op 26 februari 1941, was de staking langs de Zaan compleet. Vanuit de gehele Zaanstreek trokken stakers in optocht naar de Dam in Zaandam. De Duitsers reageerden furieus. Vanuit overvalwagens schoten Duitse militairen op de demonstrerende stakers. Daarbij viel een dode. Het Duitse geweld kon deze unieke verzetsdaad niet ongedaan maken. Ook de Zaankanters maakten op deze manier duidelijk hoe groot hun verontwaardiging was over de Nazi-terreur tegen joodse landgenoten.

Monument ter nagedachtenis aan de Februaristaking

Dicht bij de Dam in Zaandam vertolkt een beeldengroep treffend hoe de oproep tot staking ook in de Zaanstreek werd beantwoord. Dit is de plek waar duizenden stakers zich in februari 1941 verzamelden. Het monument is gemaakt door verzetstrijder en kunstenaar Truus Menger.

Truus Menger: “Ik heb een arbeider gemaakt die omstanders duidelijk maakt waarom deze bijzondere staking werd uitgeroepen. De Zaanse bevolking pikte het niet langer dat onze Joodse medeburgers werden weggevoerd. Ook was het een protest tegen de steeds wredere maatregelen van de Nazi’s tegen de burgerbevolking. Arbeiders, intellectuelen en kunstenaars stonden model voor mijn kleine beeldengroep. De plek is juist gekozen. Vlakbij de Dam, op de balustrade van de Wilhelminabrug met zicht op de Zaan. Een prachtig decor voor mijn beeldje”.

Het monument is ter gelegenheid van de zestigste verjaardag van de Februaristaking 1941 in 2001 onthuld door Truus Menger en oud-burgemeesters van Zaanstad Arie Lems en Ruud Vreeman.

Bekijk hier de documentaire die Monumenten Spreken heeft gemaakt naar aanleiding van dit monument.

Februari Staking Zaandam